GIỚI THIỆU VỀ HỘI CHỨNG HÔ HẤP PHỨC HỢP TRÊN HEO (PRDC)

Việt Nam là nơi lưu hành nhiều kiểu gen PRRS, bao gồm cả dòng Bắc Mỹ (Type 2) và châu Âu (Type 1). Trong đó, PRRS Type 2 là dòng phổ biến và gây bệnh nặng hơn trên đàn heo. Các kiểu gen đa dạng của PRRS không chỉ làm phức tạp hóa việc chẩn đoán mà còn gây khó khăn trong việc phát triển và sử dụng các loại vắc-xin phòng bệnh hiệu quả. Sự biến đổi liên tục của PRRS dẫn đến nhiều chủng virus mới với mức độ gây bệnh khác nhau, đe dọa sức khỏe và năng suất đàn heo tại Việt Nam.

Virus PRRS không chỉ gây bệnh độc lập mà còn có khả năng đồng nhiễm với các virus khác, trong đó nổi bật là VIRUS CIRCO LOẠI 2 (PCV2). PCV2 có ba phân nhóm chính: PCV2a, PCV2b và PCV2d. Sự đồng nhiễm giữa PRRS và các phân nhóm PCV2 có khả năng gia tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Kết quả nghiên cứu của suh và cộng sự (2021)

Nghiên cứu của Suh và cộng sự (2021) đã chỉ ra rằng PRRS khi đồng nhiễm với PCV2d có khả năng gây bệnh cao hơn so với các trường hợp đồng nhiễm với PCV2a hoặc PCV2b. Điều này cho thấy PCV2d có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh của PRRS, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe đàn heo và gây ra những thiệt hại đáng kể về kinh tế.

• PCV2d và nguy cơ tăng bệnh lý: Khi đồng nhiễm với PCV2d, PRRS có xu hướng gây ra các triệu chứng nặng hơn, bao gồm viêm phổi nghiêm trọng, giảm sức đề kháng và tỷ lệ tử vong cao.

• So sánh với PCV2a và PCV2b: Đồng nhiễm PRRS với PCV2a hoặc PCV2b vẫn gây bệnh, nhưng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và tỷ lệ tử vong thường thấp hơn so với khi có PCV2d.

Nghiên cứu của Fano đã cung cấp dữ liệu quan trọng để giúp các chuyên gia hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa PRRS và PCV2d, từ đó đề xuất các biện pháp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả hơn cho ngành chăn nuôi heo tại Việt Nam.

Khi PRRS và PCV2d cùng tồn tại trong cơ thể, chúng có khả năng tác động qua lại và tăng cường sức mạnh gây bệnh của nhau. Dưới đây là một số yếu tố giải thích tại sao đồng nhiễm PRRS và PCV2d lại có khả năng gây bệnh cao:

• Suy yếu hệ miễn dịch nghiêm trọng hơn: PRRS gây ức chế hệ miễn dịch của heo, và sự xuất hiện của PCV2d càng làm giảm khả năng chống lại các mầm bệnh khác. Heo đồng nhiễm dễ bị tấn công bởi các vi khuẩn thứ phát, gây tổn thương phổi và các cơ quan khác.

• Gia tăng tình trạng viêm nhiễm: PCV2d được biết là có khả năng gây ra tình trạng viêm mãn tính và gây tổn thương mô phổi, khiến các triệu chứng hô hấp của PRRS trở nên nặng nề hơn.

• Tăng tỷ lệ tử vong và giảm hiệu suất chăn nuôi: Những con heo đồng nhiễm PRRS và PCV2d thường giảm khả năng tăng trưởng, dễ tử vong, dẫn đến thiệt hại lớn cho người chăn nuôi.

Để giảm thiểu thiệt hại từ PRRS và đồng nhiễm với PCV2d, cần có các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả. Dưới đây là một số chiến lược đang được khuyến nghị:

A. Kiểm soát môi trường chăn nuôi

• Thông gió tốt và kiểm soát nhiệt độ: Đảm bảo không khí thông thoáng, nhiệt độ và độ ẩm ổn định trong chuồng trại để hạn chế môi trường phát triển của virus.

• Duy trì vệ sinh chuồng trại: Thực hiện vệ sinh, khử trùng chuồng trại định kỳ để ngăn chặn sự lây lan của PRRS và PCV2d.

B. Tiêm phòng và quản lý dịch tễ

• Tiêm phòng PRRS và PCV2: Các loại vắc-xin có thể giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh, đặc biệt là với PCV2d, nhưng cần lựa chọn các loại vắc-xin phù hợp với từng kiểu gen.

• Quản lý đàn heo: Cần tách riêng các con heo có triệu chứng nghi ngờ và điều trị sớm để ngăn ngừa sự lây lan của virus.

C. Sử dụng thuốc kháng sinh và kháng viêm

Điều trị triệu chứng và phòng ngừa vi khuẩn thứ phát: Heo bị PRRS và đồng nhiễm với PCV2d thường dễ bị nhiễm thêm vi khuẩn. Sử dụng kháng sinh và thuốc kháng viêm theo hướng dẫn của bác sĩ thú y có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và giảm nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát.

Sự đa dạng kiểu gen của PRRS ở Việt Nam, cùng với khả năng đồng nhiễm với PCV2, đặc biệt là PCV2d, là một mối nguy lớn cho ngành chăn nuôi heo. Nghiên cứu của Suh và cộng sự (2021) đã chỉ ra rằng PRRS khi đồng nhiễm với PCV2d có khả năng gây bệnh cao hơn nhiều so với đồng nhiễm với các phân nhóm khác như PCV2a hoặc PCV2b.

Để bảo vệ sức khỏe đàn heo và duy trì hiệu quả chăn nuôi, cần có các chiến lược phòng ngừa toàn diện, từ kiểm soát môi trường, tiêm phòng, đến quản lý dịch tễ và sử dụng thuốc phù hợp.