Triệt sản cho cún cưng: Hướng dẫn từ chuyên gia Virbac

Triệt sản - Thiến (neutering) thường đề cập đến thủ thuật phẫu thuật nhằm ngăn chặn chó sinh sản. Ở chó đực, việc triệt sản bao gồm việc loại bỏ tinh hoàn của chó (castration). Ở chó cái, việc đó bao gồm việc loại bỏ buồng trứng và đôi khi cả tử cung (Spaying).

Ở chó đực, việc triệt sản để:

• Ngăn chúng giao phối với chó cái.

• Giảm nguy cơ mắc các bệnh về tuyến tiền liệt và tinh hoàn.

• Có thể giảm một số hành vi không mong muốn.

Ở chó cái, việc triệt sản có thể:

• Ngăn chặn dậy thì ở những con chó chưa bắt đầu.

• Ngăn ngừa mang thai, chu kỳ động dục và chảy máu.

• Giảm hoặc loại bỏ nguy cơ mắc một số bệnh nhất định.

Tất nhiên, Triệt sản thú cưng cũng có thể đi kèm với những rủi ro. Đối với chó đực, việc thiến thực sự có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về khớp và một số bệnh ung thư. Ở chó cái, việc triệt sản có thể làm tăng nguy cơ mắc một số khối u, chứng tiểu không tự chủ và các vấn đề về khớp. Và ở cả hai giới tính, việc thiến có thể làm tăng nguy cơ béo phì và các tình trạng liên quan, như bệnh tiểu đường.

Chó đực chưa được triệt sản có một số tập tính khá phiền toái, như hung dữ với những con chó đực khác, hay cưỡi chó cái hoặc “người”, đánh dấu lãnh thổ bằng nước tiểu, và đi lang thang. Những hành vi này được thúc đẩy bởi testosterone, vốn sẽ giảm sau khi cắt bỏ tinh hoàn, vì vậy có một niềm tin rằng việc thiến sẽ loại bỏ chúng.

Mặc dù việc này chắc chắn có thể giúp một số con chó, nhưng triệt sản không nhất thiết là một phương thuốc vạn năng cho hành vi không mong muốn. Hành vi của mỗi bạn chó được định hình bởi những trải nghiệm cuộc đời của con vật kết hợp với nội tiết tố, sinh lý và môi trường. Những hành vi này càng được lặp lại nhiều hơn trước khi triệt sản, càng trở nên thành “thói quen”. Việc loại bỏ testosterone có thể giảm bớt sự thôi thúc, nhưng có thể không đủ để phá vỡ thói quen. Và ở một số con chó – cả đực và cái – các hành vi sợ hãi và hung hăng thực sự có thể tăng lên sau khi thiến/triệt sản. Nếu bạn không chắc chắn liệu việc cắt bỏ tinh hoàn có phải là lựa chọn đúng đắn để quản lý các hành vi có vấn đề ở chó của bạn hay không, hãy hỏi ý kiến bác sĩ thú y trước.

Ở cả chó đực và chó cái, sự thèm ăn tăng lên chỉ vài ngày sau khi thiến/triệt sản, nhưng nhu cầu calo của chúng lại giảm. Để tránh tăng cân, điều quan trọng là phải điều chỉnh chế độ ăn của chó bạn cho phù hợp. Chỉ đơn giản là giảm lượng thức ăn có thể dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng, vì vậy hãy cân nhắc chuyển sang một loại thức ăn được tinh chỉnh đặc biệt cho chó đã triệt sản. Ngoài ra, nếu tiến hành triệt sản quá sớm, hãy lưu ý việc bổ sung dinh dưỡng cho khớp sớm để bổ sung cho sự thiếu hụt dưỡng chất do việc rối loạn nội tiết tố gây ra.

Một số người có thể không muốn thiến chó của họ nếu họ:

• Có ý định cho chúng sinh sản sau này.

• Không chắc chắn việc triệt sản sẽ ảnh hưởng đến chúng như thế nào.

• Cảm thấy không thoải mái với những rủi ro hoặc tác động tâm lý tiềm tàng của một thủ thuật phẫu thuật.

• Lên kế hoạch cho chúng tham gia các cuộc thi chó thuần chủng. Mục đích của những cuộc thi này là xác định nguồn giống chất lượng, vì vậy chó đã triệt sản không đủ điều kiện.

Trong những trường hợp này, dưới đây là một số lựa chọn thay thế phổ biến cho việc thiến/hoạn.

Cấy ghép thuốc tránh thai (Contraceptive implant)

Ở chó đực, một miếng cấy ghép thuốc tránh thai có thể được đặt dưới da để giảm testosterone. Biện pháp này có thể được sử dụng để làm cho chó không thể sinh sản trong nửa năm hoặc lâu hơn. Vì nó có thể đảo ngược hoàn toàn, đây là một lựa chọn phổ biến cho những ai:

• Muốn kiểm tra xem chó của họ sẽ phản ứng như thế nào với việc cắt bỏ tinh hoàn bằng phẫu thuật.

• Có ý định cho chó của họ sinh sản trong tương lai.

• Đây cũng là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai không muốn chó của mình trải qua phẫu thuật/gây mê.

Trước chu kỳ động dục đầu tiên, chó cái cũng có thể được cấy ghép thuốc tránh thai. Biện pháp này chứa một loại thuốc trì hoãn sự khởi phát của tuổi dậy thì, kéo dài giai đoạn vị thành niên. Các tác dụng có thể đảo ngược và thủ thuật có thể được thực hiện trong một buổi tư vấn thú y thông thường.

Kiềm chế và cách ly

Có thể ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn bằng cách luôn giữ những con chó chưa thiến bằng dây xích khi ở ngoài trời và giữ những con chó cái cách ly khỏi tất cả những con chó khác trong suốt thời kỳ động dục của chúng. Mặc dù về mặt lý thuyết là hiệu quả, nhưng điều này có thể khó đạt được trong thực tế, đặc biệt nếu bạn có chó đực và chó cái chưa triệt sản trong cùng một nhà hoặc chó của bạn dễ trốn thoát.

Gây mê và rủi ro trong việc triệt sản chó

Triệt sản được thực hiện dưới hình thức gây mê toàn thân. Gây mê toàn thân an toàn cho hầu hết các loài động vật, nhưng vẫn ước tính cứ 100.000 con sẽ có 1 con có phản ứng bất lợi. Những phản ứng này có thể từ sưng nhẹ và tăng nhịp tim, đến sốc phản vệ và, trong những trường hợp cực kỳ hiếm, tử vong. Hãy yên tâm rằng bác sĩ thú y của bạn sẽ thực hiện kiểm tra kỹ lưỡng chó của bạn trước khi làm để đảm bảo gây mê an toàn cho chúng, và đảm bảo việc kiểm soát cơn đau thích hợp, nhưng hãy hỏi nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc lo lắng nào.

Sau khi triệt sản, chó của bạn có thể hơi mệt một lúc, nhưng các bạn sẽ có thể về nhà sau vài giờ. Các chú chó sẽ bắt đầu cảm năng động hơn sau 24-48 giờ, nhưng chúng sẽ cần nghỉ ngơi nhiều trong 7-10 ngày đầu tiên trong khi vết thương đang lành. Bạn có thể cần phải dùng dây xích hoặc nhốt chúng vào lồng để ngăn chúng chạy nhảy. Sau thời gian nghỉ ngơi, bạn có thể bắt đầu cho chó mình vận động nhẹ nhàng.

Chó thường bị cám dỗ liếm hoặc gặm vết thương và vết khâu, vì vậy chúng có thể cần đeo "vòng bảo hộ" (cone of shame) để ngăn chặn điều này.

Trong những tuần sau phẫu thuật, chó của bạn sẽ cần gặp bác sĩ thú y để kiểm tra và cắt chỉ (nếu có). Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về sức khỏe hoặc quá trình hồi phục của chó giữa các lần kiểm tra, đừng ngần ngại yêu cầu bác sĩ thú y cho một cuộc hẹn sớm hơn.

Vai trò của một người chủ chó có trách nhiệm là đảm bảo phúc lợi, sức khỏe và sự an toàn cho người bạn bốn chân dễ thương. Khi nói đến việc kiểm soát sinh sản, có một nhu cầu đạo đức và xã hội rõ ràng là phải hạn chế tình trạng bùng nổ số lượng chó thả rông càng nhiều càng tốt. Có một số phương pháp hiệu quả tồn tại, mỗi phương pháp đều có những lợi ích và rủi ro cụ thể. Biện pháp kiểm soát sinh sản thích hợp cho chó của bạn là biện pháp được điều chỉnh phù hợp với tình huống cụ thể của chúng và của bạn. Nếu bạn muốn biết liệu việc triệt sản có phù hợp với chó của mình hay không, hoặc bạn muốn lời khuyên về các cách khác để tránh những lứa chó con ngoài ý muốn, hãy nói chuyện với bác sĩ thú y của bạn ngay hôm nay.